Trên là câu hát của Hoàng Nguyên trong bài “Hòa Bình! Hòa Bình” viết trong dịp “Phong trào Hòa Bình” nổi lên ở Huế năm 1954, đăng ở bìa sau của tạp chí “Ngày Mai” của một nhóm trí thức thiên tả Huế xuất bản cùng năm nầy.

Tôi biết khôn năm quân Nhật tới đóng ở Đông Dương, năm 1941 hay 1942, tôi không rõ. Sự xuất hiện của người Nhật thời bấy giờ - sau cuộc chiến tranh ở eo biển Đối Mã năm 1905 là lần thứ nhứt - làm cho người Việt “thức tỉnh” hai lần, nhất là lần thứ hai nầy, quân đội Nhật đến tận nước ta, chủ trương “Đại Đông Á”, “Châu Á của người Á châu”… Trong khi đó, Tây đầu hàng Đức ở mẫu quốc, Tây ở Đông Dương yếu thế, lo sợ, Nhật yêu cầu gì phải làm theo nấy, như tay sai.

Gởi mấy cô cậu học trò Quảng Trị “Tôi thấy tôi thương những chiếc tàu, Ngàn đời không đủ sức đi mau” Tế Hanh Hình ảnh nước ta đấy! hoànglonghải Lần họp mặt “Đồng hương Quảng Trị” ở Houston, tôi có nói chuyện với một số anh em về “Ô Châu ác địa”.